Wychowanie dziecka jest dla rodziców wielkim wyzwaniem, ponieważ muszą zmierzyć się z wieloma trudami, które stawia przed nimi życie. Jednak trzeba pamiętać, że oprócz zapewnienia dziecku potrzeb materialnych należy wyposażyć je w inne umiejętności, a dodatkowo zadbać także o jego twórczy rozwój.

Świat dla dziecka, które dopiero poznaje wszystko dookoła jest świeży, nowy, enigmatyczny i pełen specyficznego piękna, dlatego nie można dziwić się, że wiele rzeczy może okazać się dla niego ekscytujących. Jak sprawić, aby dziecko rozwijało się w sposób prawidłowy, i aby nie brakowało mu beztroski, która w tym początkowym etapie życia jest wręcz niezbędna do właściwego rozwoju. Większość dzieci nie chce pójść do szkoły, ponieważ rodzice często powtarzają mu, że gdy rozpocznie edukację, wówczas wszelkie przyjemności, jakie do tej pory go spotykały zakończą się niepostrzeżenie. Rodzice powtarzają na przykład: „gdy pójdziesz do szkoły skończy się zabawa”. To może sprawiać, że dziecko zanim jeszcze usłyszy pierwszy dzwonek zrazi się do rozpoczęcia edukacji, a ważne jest, aby zanim jeszcze pójdzie do szkoły, miało świadomość że nauka może być również doskonałą rozrywką.

Nauka poprzez zabawę

Tymczasem wielu uczonych, m.in. pedagog Carla Hannaford, zauważa że zabawa dla dziecka jest równie ważna jak inne czynności, takie jak jedzenie czy spanie. Ponadto jest niezbędna nie tylko we wczesnej fazie rozwoju, ale także w dalszych etapach kształcenia. Poprzez zabawę rozumie się przede wszystkim ruch, który rozwija takie zmysły jak dotyk czy też umysł. Rodzice i pedagodzy powinni zdawać sobie sprawę również i z tego, że dziecko, które nie uczestniczy w zabawach nie będzie w przyszłości odnosiło zbyt wielu sukcesów edukacyjnych. Dziecko musi rozwijać się na różnorodnych płaszczyznach. Później samo wybierze, które dziedziny interesują go najbardziej, ale w początkowym etapie edukacyjnym, to rodzic musi zadbać, aby jego pociecha mogła poznać wszystkie możliwości, które stwarza mu edukacja. Choć niemądrym byłoby narzucanie dziecku czegoś, czemu nie jest w stanie sprostać z różnych przyczyn, czy to z braku talentu w jakiejś określonej dziedzinie, czy też z powodu braku zainteresowania. Dzieci powinny czuć, że nauka sprawia im przyjemność. Wtedy znacznie chętniej będą poświęcały jej więcej czasu. Wiele więc zależy od pomysłów dorosłych. I tak na przykład ucząc dziecko języków czy geografii, rodzic może wykorzystać do tego celu m.in. wszelkiego rodzaju czasopisma, filmy, kolorowe fiszki ze słówkami czy mapy. Wskazując na mapie określony kierunek może nawiązać do ciekawej opowieści, np. pokazując Grecję może nawiązać do starożytności i mitologii. Może dać dziecku kartki i mazaki, aby ono samo spróbowało skojarzyć dany kraj z panującą tam kulturą, np. Egipt – sarkofag – mumia – starożytni władcy. Na etapie przedszkolnym, ważne jest by dziecko kojarzyło pewne schematy, później przyjdzie czas na bardziej dokładne wyjaśnianie tych pojęć. A może dziecko samo będzie chciało przebrać się do przedszkola za starożytnego władcę? Pomóżmy mu zatem stworzyć odpowiedni kostium, tak aby mógł pochwalić się nim przed rówieśnikami.

Kreatywność naszego malca zależy od nas

Często sami nie zdajemy sobie sprawy z tego, że nasze dzieci potrafią być bardzo twórcze i kreatywne. Wiele razy nas zaskakują. Gdy chcą być samodzielne, pozwólmy im na to, nie bójmy się, że kolorowymi kredkami porysują nam świeżo malowane ściany czy też pobrudzą się plasteliną, bo przecież dzięki temu rozwijają swoje manualne umiejętności. Jest jeszcze jeden kluczowy powód. Otóż brak zabawy może mieć także pejoratywny wpływ na dorosłe życie, a jak wynika z badań - dzieci, które jej nie doświadczały są zdecydowanie bardziej agresywne. Pozwólmy więc dzieciom czerpać radość z zabawy. Wśród zabaw, które powinniśmy wykorzystywać są m.in. zabawy integrujące, skupiające czy rozluźniające. Są to zabawy, które wykorzystuje się już w ramach zajęć z najmłodszymi dziećmi, tak aby przekonać je do tego, że późniejsza edukacja szkolna różni się od przedszkolnej wyłącznie tym, że na wyższym poziomie nauki dziecko przyswaja jedynie większy zasób informacji, ale wciąż może to robić wykorzystując własne pomysły na zdobywanie wiedzy. Chcąc poznać np. jakiś okres historyczny może nie tylko czytać opasłe tomy książek, ale także oglądać filmy czy uczestniczyć w debatach tematycznych, dzięki temu samo może zabrać głos, przedstawiając swoją opinię zebranym. Adekwatnie ta sama sytuacja dotyczy także maluchów, pedagodzy i rodzice powinni zachęcać dziecko do poznawania świata, tworząc własne scenariusze i angażując dzieci do twórczej nauki, która dla nich będzie z pewnością doskonałą rozrywką. Na przykład rozmawiając o przyjacielu i podejmując temat przyjaźni, mogą odnieść się nie tylko do książek, tj. „Nils Paluszek” Astrid Lindgren, ale także powinni wspólnie z dziećmi spróbować stworzyć na przykład opowiadanie o przyjaźni czy ułożyć piosenkę. Bardzo wiele zależy od inwencji twórczej rodzica bądź pedagoga, który wskazuje dziecku odpowiednią ścieżkę. Trzeba pamiętać, że dla dziecka w wieku przedszkolnym dorośli są niekwestionowanymi autorytetami. Duże znaczenie dla rozwoju dziecka ma tzw. nauczanie holistyczne, czyli całościowe. Ważny jest harmonijny rozwój predyspozycji i uzdolnień dziecka. Istotne dla niego jest także to, że sami pozwalamy mu na samodzielne rozwiązywanie jego codziennych, nawet prozaicznych rozterek. Rodzic, który próbuje całkowicie rozwiązać problem za dziecko w gruncie rzeczy hamuje jego twórczy rozwój, gdyż malec, próbujący samodzielnie rozwikłać kłopot staje się znacznie bardziej kreatywny niż ten, którego wyręczają w tym mama czy tata. Pamiętajcie o tym, drodzy rodzice!

Daria Głowacka

Bibliografia

1. Hannaford C., Serce dziecka, Międzynarodowy Instytut NeuroKinezjologii Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów, Warszawa 2002.
2. Nęcka E., Psychologia twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
3. Kinder M., W harmonii z emocjami. Jak poznać swój temperament i dobrze go wykorzystać, Wydawnictwo Medium, Warszawa 1997.