Pokaż mi co jesz, a powiem ci, kim jesteś. Zapewne wielokrotnie słyszeliście te słowa, zastanawiając się, ile w nich prawdy. Oczywiście, że jedzenie ma wpływ na to, jak się czujemy, jak wyglądamy i czy jesteśmy zdrowi. Jednak nie zawsze to, co na pozór wydaje się zdrowe, w rzeczywistości takie jest.

Podobno człowiek jest tym, co je. A czym jest to, co je? A mówiąc ściślej, czym jest ta osławiona zdrowa żywność? Zdrowa żywność to jedzenie pochodzące z naturalnych upraw. Tylko co to naprawdę znaczy? 

Naturalne = zdrowe
Naturalne są to te produkty wzrastające bez nawozów, pestycydów, a w późniejszym etapie bez konserwantów, ulepszaczy smaków, sztucznych barwników. Zdrowa żywność, to przede wszystkim jedzenie nieprzetworzone. Im mniej żywność poddana jest „obróbce”, tym jest zdrowsza. Zdrowe jedzenie jest bardzo wartościowe spożywczo, bogate w witaminy i składniki mineralne. Zawiera także wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (np. białko, węglowodany, błonnik czy tłuszcze). Co zatem powinniśmy jeść?

Na pewno produkty ze wszystkich pięter Piramidy Żywienia. Ważne jest jednak, aby spożywać produkty w jak najbardziej naturalnej postaci. Mięso i ryby dostarczają do organizmu wartościowego białka. Warto planować posiłki tak, aby zawierały również warzywa. Latem gdy jest ich dużo i są tanie najlepiej podawać surowe, zimą można je zastąpić przygotowanymi w lecie kiszonymi odpowiednikami. Warto też pokusić się o wypiekanie własnego chleba i przygotowanie domowego makaronu. Członkowie rodziny z pewnością docenią ten fakt, zwłaszcza ze względu na ich smak.

Trudno zrezygnować jest z wędlin w codziennej diecie. Jak wybrać te dobre i wartościowe dla naszych dzieci? Wędliny wieprzowe wbrew pozorom są zdrowsze od drobiu. A to za sprawą procesu produkcji żywca, który jest dłuższy niż produkcja drobiu. Trudniej tym samym wypełnić wędlinę konserwantami i antybiotykami. Chcąc kupić dobrą i zdrową wędlinę, warto wybierać  kiełbasy podsuszane – np. sucha krakowska, kabanosy, a także suche szynki.

Orzechy, nasiona i kiełki to z kolei źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6.

W świetle badań
Najnowsze badania wykazują, że dzieci spożywające mało kwasów omega-3  są bardziej nadpobudliwe i mają problemy  z uczeniem się, z zachowaniem i zaburzenia snu. Orzechy włoskie są idealnym pożywieniem zapewniającym spokojny sen, ponieważ zawierają melatoninę w formie przyswajalnej, hormon produkowany przez szyszynkę, biorący udział w regulacji snu.  

Dzieci, które regularnie jadają żywność typu fast food, mają niższe IQ niż ich rówieśnicy spożywający domowe posiłki. Do takich wniosków doszli naukowcy z Goldsmiths, University of London (Wielka Brytania). Naukowcy przebadali dietę 4 tys. szkockich dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Z badań wynika, że dzieci, które jadały posiłki przygotowane ze świeżych składników miały wyższe IQ niż te z nich, które żywiły się daniami typu fast food.

Do podobnych wniosków doszli naukowcy z University of Adelaide (Australia). Iloraz inteligencji 8-letnich dzieci, które spożywały we wczesnym dzieciństwie (pomiędzy 6 miesiącem życia a 2 rokiem) dużo słodyczy i słodkich napojów, był o dwa punkty niższy niż u ich zdrowo odżywiających się rówieśników. Z kolei naukowcy ze Stanów Zjednoczonych opublikowali wyniki badań, z których wynika, że dzieci zjadające regularnie pizzę, ciastka i frytki, miały IQ niższe nawet o 5 punktów. 

Zdrowie dla bogaczy?
Zdrowa żywność jest droga – to często pojawiający się argument. Owszem, produkty na sklepowych półkach oznaczonych znakiem naturalnej żywności są droższe niż te same produkty na innych półkach, ale jest na to sposób. Nie trzeba kupować jedzenia z „droższych” półek, aby zapewnić dziecku jego wysoką jakość. Jak zatem kupować? 

Najlepszym źródłem zdrowej żywności są targowiska i giełdy, na których można kupić produkty prosto od producenta (rolnika) lub pośrednika. Są zdrowe, a ich cena jest niższa od tej w sklepie. Warto także szukać produktów wyhodowanych we własnym regionie. Owoce, warzywa, wspomniane orzechy i nasiona można spożywać w sezonie, czyli wtedy, gdy dojrzewają i są tanie. Wtedy też można zrobić ich zapas na zimę.

Eco z Twoim domu
Niektóre produkty ekologiczne można wytwarzać we własnym domu. Do tych pokarmów należą zdecydowanie sadzonki typu pomidor, rzeżucha, rzodkiewka, a także chleb, czy makaron. 

Domowy pomidor będzie dużo smaczniejszy od sklepowego, zdrowszy i tańszy. Do jego produkcji potrzebne będą: naczynie – doniczka o głębokości minimum 20 cm, ziemia i nasiona pomidora. Istotne jest, aby wysiewać pomidora w nasłonecznionym miejscu. Gdy sadzonki będą miały po dwa liście, należy je przesadzić do większych doniczek. Jednak nie zbyt dużych. Pomidory lepiej owocują, gdy w doniczce jest ciasno. Należy też pamiętać o regularnym i obfitym podlewaniu, które trzeba ograniczyć dopiero wtedy, gdy pojawią się owoce. Owoce nadają się do zbioru po 16-22 tygodniach od siewu. 

Z pewnością wielu z nas pamięta dziś smak domowych klusek, przyrządzanych przez mamę lub babcię. Dziś to także możliwe. Do przygotowania makaronu potrzebne są mąka, jajka i letnia woda. Przygotowanie ciasta jest bardzo proste. Mąkę należy wysypać na stolnicę i zrobić w niej dołek, po czym wlać do niego jajka i wodę. Następnie zagnieść ciasto i wyrobić je do momentu, aż będzie elastyczne i jednolite. Kolejny krok to podział ciasta na 3-4 części, z których każdą należy rozwałkować na cienki placek. Gdy placki będą suche, należy je ułożyć jeden na drugim i pokroić na kilkucentymetrowe paski. 

Domowy chleb to również jeden ze smaków naszego dzieciństwa. Jest dużo zdrowszy od tego kupionego w sklepie, a do jego przygotowania potrzebne są tylko mąka, woda, sól. Oprócz tego potrzebny jest zakwas, który można przygotować kilka dni przed wypiekiem chleba. Do przygotowania zakwasu potrzebna jest mąka żytnia i woda. Do naczynia wlewa się 1/2 szklanki wody i dodaje ½ szklanki mąki, miesza i odstawia. Po około 24 godzinach dodaje się 1/3 szklanki mąki i 1/3 szklanki wody i ponownie wszystko się miesza. Czynność tę należy powtarzać przez kilka dni, zakwas będzie gotowy 5 dnia.

W następnej kolejności przygotowuje się zaczyn. W tym celu miesza się mąkę, wodę i zakwas, wszystko w odpowiednio dobranych proporcjach (60 g zakwasu, 90 g mąki, 90 g wody). Zaczyn powinien wyrastać przez około 8 godzin. Mając gotowy zaczyn, możemy przygotować właściwe ciasto. 

Ciasto właściwe to zaczyn, woda, 300 g mąki, szczypta soli i ewentualnie garść dodatków w postaci nasion słonecznika lub dyni. Wymieszane składniki, tworzące ciasto należy przełożyć do foremki, przykryć ją i odstawić na kilka godzin. Gdy wyrośnie, powinno zwiększyć swoją objętość. W tym momencie nie pozostaje nic innego, jak wstawić je do nagrzanego piekarnika do temperatury 230 stopni i piec przez 15 minut. Później temperaturę należy zmniejszyć do 200 stopni i pieczemy kolejne 40 minut. Przygotowanie domowego chleba na początku może wydawać się trudne, jednak z czasem na pewno nabiera się wprawy, a ponadto z pewnością wielu doceni jego naturalny smak.

Każdy człowiek, który ma wybór, aby jeść zdrowo, albo niezdrowo wybierze to pierwsze. Trudność polega jednak na czymś zupełnie innym. Jeść zdrowo wielokrotnie znaczy drogo i długo – a czas i pieniądze to w obecnych czasach pojęcia kluczowe. Można jednak jeść zdrowo, tanio i mieć czas – wszystko jest kwestią organizacji i świadomości konsumenta.