Wspólne spędzanie czasu z dziećmi ma niezwykły wpływ na rozwój ich umysłu i osobowości. Dlatego tak ważne jest, aby od najmłodszych lat proponować dziecku coś wartościowego. Jak to zrobić, aby w gąszczu przedświątecznych nowości znaleźć coś naprawdę godnego uwagi?

Zamiast czytania bajki wieczorem, tym razem polecamy wyjaśnienie dziecku, co to jest układ odpornościowy, jak działa i dlaczego budowanie odporności jest takie ważne dla zdrowia. Serdecznie polecamy - przybornik dla każdego rodzica.

Akcja w Przedszkolach wystartowała 18 Listopada – w dalszym ciągu można zgłaszać swój udział! Jest to już 9 edycja niezwykle popularnej wśród przedszkoli AKADEMII ZDROWEGO PRZEDSZKOLAKA. Tym razem pod hasłem: „ODPORNOŚĆ WZMACNIAMY, BO O ZDROWE ŻYWIENIE I HIGIENĘ DBAMY”.  

Jak zawsze przygotowaliśmy dla przedszkoli konspekt zajęć z dziećmi, zawierający niezbędne informacje, które pozwolą wytłumaczyć dzieciom w jaki sposób mogą dbać o swoje zdrowie, co powoduje, że chorują, jak się przed tym ustrzec, jak w naturalny sposób wzmocnić odporność. Uzupełnieniem  tej wiedzy są propozycje zabaw, gier, wierszyków i plansz do kolorowania dzięki którym przedszkolaki łatwiej zapamiętają niezbędne dla nich wiadomości.

Zajęcia wg. scenariuszy opracowanych przez ekspertów Akademii Zdrowego Przedszkolaka, przeprowadzą nauczyciele przedszkolni. Podczas  4-tygodniowych warsztatów dzieci bawiąc się – poznają definicję i znaczenie pojęć tj. ZDROWIE i CHOROBA, BAKTERIA i WIRUS, ODPORNOŚĆ i HIGIENA. Dowiedzą się jak można się zarazić chorobą, jak wzmacniać odporność. Będą wiedziały, że nie trzeba się bać lekarza i że należy przyjmować przepisane przez niego lekarstwa.

Jak zawsze w czasie akcji  będziemy edukować dzieci i rodziców.  

Do tej pory z zaproszenia skorzystało i popiera naszą inicjatywę, uważając ją za ważną i bardzo potrzebną prawie 3000 przedszkoli. Placówki ściśle współpracują przy każdej  z akcji.

Dotychczas medialne wsparcie otrzymaliśmy od serwisów internetowych: interia.pl, wp.pl, edziecko.pl, miastodzieci.pl, czasdzieci.pl, dzieckowwarszawie.pl, przedszkola.edu

Nasze akcje swoim patronatem objęło także Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Agencja Rynku Rolnego.

Jednocześnie przypominamy, że w akcji mogą wziąć udział tylko przedszkola zarejestrowane na naszej stronie www.zdrowyprzedszkolak.pl

W razie jakichkolwiek pytań,  prosimy o kontakt:

Magdalena Branecka   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.; tel. 500-736-789

przedszkola z województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, lubelskiego, podlaskiego, śląskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego

Marta Cygan  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., tel. 886-609-858

przedszkola z województw: łódzkiego, małopolskiego, pomorskiego, opolskiego, zachodniopomorskiego, podkarpackiego 

Zachęcamy do udziału w akcji!

AKADEMIA ZDROWEGO PRZEDSZKOLAKA  to ogólnopolski cykl akcji prozdrowotnych o charakterze edukacyjnym, które prowadzone są na terenie przedszkoli prywatnych i publicznych. Uczestnictwo przedszkoli jest bezpłatne.

Punktem wyjścia Akademii było zdrowe żywienie małych dzieci - była to odpowiedź na wciąż narastający problem otyłości, który dotyczy już najmłodszych. Obecnie nasze działania koncentrują się wokół zdrowego odżywiania, bezpieczeństwa i profilaktyki zdrowia wśród dzieci.

Zespół ekspertów opracowuje materiały edukacyjne i warsztaty, które angażują do wspólnej pracy pracowników przedszkoli, rodziców i dzieci. W ciągu roku odbywają się 4 akcje/warsztaty.

Organizatorem Akademii Zdrowego Przedszkolaka jest Witold Lew Starowicz, pasjonat zdrowego stylu życia, żywienia oraz promotor aktywności dla całej rodziny.

Założyciel portalu www.lionfitness.pl

Pozdrawiamy serdecznie i zapraszamy rodziców i przedszkola na stronę www.zdrowyprzedszkolak.pl

Drodzy Nauczyciele i Rodzice!

Podróż do mlecznej Krainy już dawno za nami, ale najwyższy czas, aby ją podsumować i podzielić się z Wami chociaż częścią tych wspaniałych opracowań z przedszkoli, raportów i prezentacji, które docierały nas przez klika ostatnich miesięcy.  Chcielibyśmy się Wami podzielić tą radością i pokazać, że nasza wspólną praca naprawdę przynosi wymierne efekty.

W dużych skrócie:  4 edycja Piramidy Żywienia Przedszkolaka przebiegała pod hasłem "Podróż do mlecznej krainy". Tym razem położyliśmy nacisk  na produkty mleczne oraz jajka znane pod wspólną nazwą NABIAŁ.

Akcja miała miejsce wiosną 2013 roku i okazała się być wielkim sukcesem i kolejnym kamieniem milowym we wspólnym procesie edukacji przedszkolnej.

Wzieło w niej udział ponad 1900 placówek publicznych i niepublicznych w całej Polsce, ponad 200 000 dzieci i niemal 400 000 rodziców i opiekunów!

Przedszkola biorące udział w Akcji otrzymały od nas plakaty informacyjne, konspekty zajęć z dziećmi opracowane przez ekspertów Akademii, prezentację dla rodziców oraz materiały dodatkowe w postaci zabawaw, bajek – z bohaterami Akademii – Wieprzusiem, Raptusiem i Ociupinką, wierszami i ilustracjami. Wszystkie materiały były (i są) także dostępne na stronie http://zdrowyprzedszkolak.pl/index.php/strefa-przedszkolaka/materialy/podroz-do-mlecznej-krainy2.html 

Jak przebiegały warsztaty w przedszkolach pokażemy na przykładach wspaniałych prac, które otrzymaliśmy od Przedszkoli, które zrealizowały Akcję. To chyba najlepiej oddaje wspólne zaangażowanie w realizację projektu.

Jak przebiegały Warsztaty?

W 1-szym tygodniu przedszkolaki przypominały sobie, jak wygląda piramida żywienia przedszkolaka,

Dowiedziały się z czego wynika kształt piramidy, czyli - dlaczego jednych produktów jemy więcej, a innych mniej?

Dlaczego dobrze zbilansowana dieta jest bardzo ważna dla właściwego i zdrowego rozwoju?

W drugim tygodniu warsztatów, dzieci udały się w prawdziwą podróż do mlecznej krainy. Dowiedziały się, czym jest Nabiał, i jakie znamy różne jego produkty: mleko, maślanka, kefir, jogurt. W podróży do krainy Nabiału pomogli im bohaterowie Akademii, czyli Wieprzuś, Raptuś i Ociupinka. 

Przedszkolaki dowiedziały się, skąd tak naprawdę pochodzi mleko, a nawet mogły zobaczyć na własne oczy proces jego powstawania, udając się do gospodarstwa lub mleczarni.

Dzieci poznały rolę wapnia i witaminy D w budowaniu mocnych i zdrowych kości oraz "podstawy" anatomii człowieka, podczas zabaw z ilustracjami przedstawiającymi szkielet człowieka.

Poznały smak prawdziwego i zdrowego koktajlu mlecznego, które same przygotowały. Przekonały się, że z owocami, może być tak samo smaczny jak słodzony cukrem, a o wiele zdrowszy!

III Tydzień to "serowy zawrót głowy". Dzieci dowiadują się, że w mleczna kraina jest zamieszkiwana także przez SERY!

Jak powstają, jakie są ich rodzaje oraz jak bardzo różnią się w smaku, co oczywiście wiązało się z ich degustacją..

Dzieci dowiedziały się również, że sery, podobnie jak reszta produktów z grupy Nabiału, zawierają wapń, białko, a także witaminę B12.

Oczywiście nie obyło się bez odpowiedzi na tak ważne pytanie: skąd się biorą dziury w serze. A Wy wiecie?

Tydzień 4  -  Zabawa z jajami

Ostatni tydzień warsztatów przebiegał pod dyktando Jajek. Nie tylko Wielkanocnych - z racji zbliżających się wielkimi krokami Świąt, malowania jajek i ozdabiania koszyczków - ale także jajek - kopalni bardzo cennych i zdrowych składników oraz źródła pełnowartościowego białka.

Pierwsze było jako czy kura? Skąd się biorą jajka? Trzeba było prześledzić cały ten proces.. 

Większość dzieci poznała już smak jajek, ale czy wie, na jak wiele sposobów można je przyrządzić. Może przy okazji okaże się, że odkryły nowe wspaniałe danie? Jednym słowem: tydzień jajecznego festiwalu smaku!

No i wreszcie - "twórcza praca z jajem" czyli robimy pisanki!

Oczywiście, nie obyło się bez udziału Rodziców, którzy czynnie uczestniczyli w warsztatach, biorąc udział m.in. w spotkaniu, podczas którego była wyświetlana prezentacja - kompendium wiedzy na temat Akcji i poruszanej w niej tematyce oraz wspólnej zabawie podsumowującej warsztaty.

Przedszkola, które wzięły udział w Akcji "Podróż do mlecznej krainy", przeprowadziły warsztaty i przesłały sprawozdania z ich przebiegu otrzymały od nas Certyfikat Akademii Zdrowego Przedszkolaka.

25 października to Światowy Dzień Makaronu (World Pasta Day). Ustanowiony przez World Pasta Congress w 1995 roku w Rzymie, jest międzynarodowym świętem promującym konsumpcję makaronu jako dania zdrowego, niedrogiego i bardzo smacznego. Miłośnicy makaronu z całego świata tego dnia dyskutują o ekonomicznej i gastronomicznej wszechstronności pasty, dzielą się kulinarnymi pomysłami i doświadczeniem, ale przede wszystkim ucztują i cieszą się jej smakiem. 

Co wiemy o makaronie?

Niedawno w chińskiej miejscowości Lajia nad brzegiem rzeki Żółtej znaleziono czarkę z makaronem o długości 50 cm. Znalezisko ma ok. 4000 lat i jest najstarszym znalezionym pokarmem. Pochodzi z wioski, gdzie przed wiekami wielka powódź zniszczyła doszczętnie neolityczną osadę. Czaszkę po przewróceniu szczelnie oblepiła glina, a wytworzona próżnia zakonserwowała makaron.Badania wykazały, że był zrobiony w dwóch rodzajów zbóż: sorga i prosa. Na tych terenach ludność do tej pory wyrabia makaron, używając tych zbóż. Także Arabowie znają od wieków makaron.Dla nomadów i koczowników, był wygodnym pożywieniem dla odległych wypraw. Zaczęto go kroić w cienkie paski, suszyć i handlować nim. W takiej tez formie dotarł do uczęszczanej przez nich Sycylii. 

Starożytni Grecy i Rzymianie wytwarzali makaron w formie płatów ciata z mąki i wody, które rozkawałkowane na cienkie płaty pieczono na rozgrzanych kamieniach, przy ogniskach albo w piecach. Potrawę tą nazwano "lagnon" i jest uznawana obecnie jako pierowzór dzisiejszej lasagne. W dzisiejszych czasach makaron jest wytwarzany w Europie, Australii, Azji, oraz obu Amerykach. Znamy różne formy makaronów wystepujące na świecie, jednak pod tym względem w dalszym ciągu prym wiodą Włochy.

Podstawowym surowcem do produkcji makaronu jest kaszka makaronowa (semolina) lub maka makaronowa, której skład rózni się od składu mąki stosowanej do produkcji pieczywa (m.in. zawiera więcej glutenu). Zarówno mąka do produkcji makaronów, jak i semolina, są otrzymywane z pszenicy twardej.  Dobrą mąkę makaronową można również uzyskać z odpowiednio dobranych mieszanek pszenicy zwyczajnej.

Kolejnym ważnym surowcem jest woda. Powinna spełniać wymagania wody przeznaczonej do picia. Jej dodatek jest ok. 50% mniejszy niż w przypadku ciasta przeznaczonego di produkcji chleba.

Jakie rodzaje makaronu są dostępne w Polsce? 

Spagetti - chyba najbardziej znana jego postać - długie cienkie kawałki

Penne - Pióra, czyli rurki ukośnie ucięte

Penne rigate - karbowane rurki

Farfalle - kokardki

Lasagne - płaty makaronu do przekładania róznymi farszami

Tagiatelle - wstążki

Ravioli - pierożki, przeważnie kwadratowe, do róznych farszy

Tortellini - niewielkie pierożki, nadziewane mięsem lub serem

Papardelle - masywne, szerokie wstążki

Canelloni - bardzo szerokie i długie rurki, do nadziewania farszem

Risi/Risoni - bardzo drobny makaron, przypominający ryż

Jakie są "Włoskie" sposoby na przygotowanie makaronu?

* włosi nie uzywają makaronu do drugiego dania, nie występuje też jako dodatek do mięs

* kształt makaronu ma swój rodzaj sosu, z którym się najlepiej komponuje. W takim doborze Włosi kieruja się tradycja i niezawodną intuicją. Tylko oni wiedzą, dlaczego do sosu bolońskiego najlepiej nadaje się długie spagetti, a do sosu szparagowego cienkie taglierin.

* makaron podany na słodko np. polany czekoladą czy owocowym sokiem jest dla Włochów nie do przyjecia

* Włosi dodają makaron do sosu, a nie odwrotnie

* dobrze przyrządzona pasta to taka, która nie pozostawia sosu na dnie talerza, ponieważ sos na tyle dobrze powinien się połączyć z makaronem

* Włosi nie "hartują" makaronu, ponieważ nie wypłukana skrobia pozwala lepiej połączyć się z sosem i makaron zostawia więcej wartości odżywczych

* makaron "lubi pływać" więc gotują go w dużej ilości lekko osolonej wody

* jedzenie makaronu łyżka i widelcem to polski pomysł na dodanie elegancji tej potrawie. Włosi uważają to za profanację i każdy rodzaj makaronu jedza wyłącznie widelcem

* aby makaron wyszedł naprawdę al dente należy odcedzić go minutę przed czasem podanym na opakowaniu i musi byc zrobiony z dobrej jakościowo twardej pszenicy durum

Trochę statystyk:

Najnowsze badania Instytutu Homo Homini na zlecenie Polskiej Izby Makaronu, pokazują, że w Polsce makaron jest jednym z najczęstszych dodatków do dań. O jego rosnącej popularności może świadczyć fakt, że niemal połowa Polaków spożywa go kilka razy w tygodniu, ale co ciekawe - spożywają go głównie w domach.

Makaron jest drugim, najchętniej wybieranym przez Polaków dodatkiem do dań. Ponad 13% respondentów wybiera go chętniej niż ryż (10%), kaszę (7%), czy chleb (4%). Od lat pierwszą pozycję na ten liście zajmują tradycyjne polskie ziemniaki. Co ciekawe, makaron, jako dodatek do dań, jest 3 razy częściej stosowany przez mężczyzn niż kobiety. Prawie połowa Polaków (47%) spożywa makaron kilka razy w tygodniu, a niemal 3% nawet codziennie. 29% respondentów je makaron raz w tygodniu, a 17% kilka razy w miesiącu. Niewiele ponad 2% nie je go wcale.

Więcej informacji na temat zbóż, roślin strączkowych oraz dobrze zbilansowanej diety dziecka znajdziecie w naszej Prezentacji dla Rodziców, przygotowanej jako element Akcji odbywającej się aktualnie w przedszkolach, pod hasłem: "Zboża zjadamy, energię z nich mamy". KLIKNIJ TUTAJ aby ściągnąć cały materiał (dostępny tylko po zalogowaniu).

Drodzy Nauczyciele!

Zapraszamy do udziału  w kolejnej, 9 akcji Akademii Zdrowego Przedszkolaka. 

Będą to już 2 warsztaty z cyklu Przedszkolak Pełen Zdrowia, tym razem pod hasłem:

ODPORNOŚĆ WZMACNIAMY BO O ZDROWE ŻYWIENIE I HIGIENĘ DBAMY!

W czasie tych warsztatów wskażemy produkty żywieniowe, które wzmacniają organizm podczas choroby oraz takie które działają profilaktycznie. 

Poruszymy temat alergii. Zwrócimy uwagę na znaczenie higieny całego ciała w budowaniu zdrowia i odporności. Położymy także nacisk na aktywność i właściwe wzorce ruchowe.

Jak zwykle będziemy mieć propozycję dla dzieci (bajki, zabawy, kolorowanki), nauczycieli (konspekt zajęć) oraz rodziców (prezentacja, konkursy)

Przedszkola, które chcą wziąć udział w naszej akcji prosimy o przesłanie do nas maila potwierdzającego. 

W mailu prosimy podać: dokładną nazwę przedszkola, dane koordynatora oraz ilość grup które wezmą udział  w akcji. 

Tylko przedszkola, które w ten sposób potwierdzą udział w akcji dostaną materiały do jej przeprowadzenia. 

Akcja w Przedszkolach zaczyna się 18 listopada - nadal można zgłaszać swój udział!

Jednocześnie przypominamy, że w akcji mogą wziąć udział przedszkola zarejestrowane na naszej stronie www.zdrowyprzedszkolak.pl

W razie jakichkolwiek pytań,  prosimy o kontakt:

Magdalena Branecka  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.; tel. 500-736-789

Przedszkola z województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorksiego, lubuskiego, lubelskiego, mazowieckiego, podlaskiego, śląskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego.

Marta Cygan Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., tel. 886-609-858

Przedszkola z województwa: łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, podkarpackiego, zachodniopomorskiego.

Już 3000 przedszkoli bierze udział w naszych Akcjach!

Coraz częściej dieta „wege” wprowadzana jest również u dzieci. Czy może być ona bezpiecznie stosowana, kiedy procesy wzrostu i rozwoju są szczególnie intensywne, a zapotrzebowanie na składniki pokarmowe wysokie? Mówimy o tym przy okazji odbywającej się obecnie w przedszkolach Akcji "Zboża zjadamy, energię z nich mamy", w której wymieniamy m.in. rośliny strączkowe, jako jedno ze źródeł pełnowartościowego białka.

Dieta wegetariańska, w różnych jej formach i odmianach, jest coraz bardziej popularna w krajach zachodnich, w tym w Polsce. Ma ona swoich zagorzałych zwolenników, którzy uważają, że taki sposób żywienia chroni przed wieloma schorzeniami, m.in.: otyłością, chorobami serca, cukrzycą typu 2, osteoporozą czy nowotworami. Co prawda nie wszystkie zalety diety wegetariańskiej są potwierdzone badaniami naukowymi, ale wiele osób wybiera taki sposób żywienia nie tylko ze względów zdrowotnych, ale również etycznych. Coraz częściej dieta „wege” wprowadzana jest również u dzieci. Jednak czy może być ona bezpiecznie stosowana w tej grupie wiekowej, kiedy procesy wzrostu i rozwoju są szczególnie intensywne, a zapotrzebowanie na składniki pokarmowe (szczególnie białko, wapń, żelazo, witaminy) wysokie?

Zgodnie ze stanowiskiem głoszonym przez Amerykańskie Towarzystwo Dietetyczne (ADA), dobrze zbilansowana dieta wegetariańska, w tym również wegańska, może być bezpiecznie stosowana przez osoby dorosłe, ale również dzieci, kobiety w ciąży i w okresie laktacji. Zarzutem kierowanym pod adresem diet wegetariańskich, a szczególnie wegańskich, jest brak lub niewystarczająca ilość pełnowartościowego białka w diecie. Jednak według ADA „komplementarne”, czyli uzupełniające się nawzajem białka nie muszą być spożywane w trakcie jednego posiłku, a różne rodzaje aminokwasów, dostarczone z pożywieniem w ciągu całego dnia, zapewniają odpowiednią ilość białka u ludzi zdrowych. Natomiast u dzieci przy stosowaniu diety wegetariańskiej bądź wegańskiej należy pamiętać, aby różne produkty zawierające „komplementarne” białka były spożywane w odstępach czasowych krótszych niż 6 godzin.

Polskie stanowisko w sprawie diet wegetariańskich i wegańskich u dzieci jest jednak bardziej stanowcze. I tak stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii i Zespołu Ekspertów w sprawie stosowania w wieku rozwojowym diet wegetariańskich (2007) mówi, że zbilansowana dieta lakto-owo-wegetariańska zapewnia prawidłowy rozwój dzieci, ale dieta lakto-wegetariańska może być nieodpowiednia dla dzieci, jeżeli nie zostanie uzupełniona podawaniem ryb lub suplementów. Natomiast diety wegańska i makrobiotyczna w świetle obecnej wiedzy niosą ze sobą ryzyko dość znacznych niedoborów żywieniowych u dzieci i ich odległych skutków zdrowotnych. Podobnie Polskie Towarzystwo Dietetyki uważa, że dobrze zbilansowane diety wegetariańskie, a zwłaszcza lakto- i laktoowowegetariańskie, dostosowane do indywidualnych potrzeb żywieniowych, mogą być bezpiecznie stosowane przez osoby dorosłe, ale stosowanie diet wegetariańskich, szczególnie wegańskich, przez kobiety ciężarne, karmiące oraz dzieci i młodzież czy osoby uprawiające sport, wymaga systematycznej opieki medycznej oraz konsultacji specjalisty z zakresu żywienia człowieka i dietetyki.

Dieta „Wege” a ryzyko niedoborów
W diecie „wege” przeciętnie znajduje się mniej kalorii (produkty roślinne zawierają duże ilości błonnika, który jest „bezkalorycznym” wypełniaczem), nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu – co można uznać raczej za korzystne, nawet u dzieci. Natomiast mniejsza ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3, witaminy D, wapnia, cynku i witaminy B12 może być problemem, szczególnie u intensywnie rozwijających się organizmów. Okazuje się bowiem, że niedobory witaminy B12 występują nawet u ok. 60% wegan i wegetarian, którzy jej nie suplementują. Dlatego należy zwrócić uwagę na odpowiednią ilość w jadłospisie „dozwolonych” produktów, będących dobrym źródłem tych składników (orzechy, nasiona, soja i rośliny strączkowe), wybierać „dozwolone” produkty wzbogacane w te składniki (np. mleko sojowe wzbogacane w wapń i witaminę B12) lub stosować odpowiednią suplementację (witamina B12, witamina D). Najlepiej jednak, szczególnie u dzieci, robić to pod kierunkiem doświadczonego dietetyka lub lekarza.

Opracowanie: A.Harton, J.Myszkowska-Ryciak  SGGW

Zrobienie własnego chleba w domu jest znacznie łatwiejsze niż mogłoby się wydawać. Poniżej prezentujemy prosty przepis zrobienia chleba "od A do Z" w warunkach, jakim dysponuje każdy z nas w swojej kuchni. Jedno zagrożenie - potem może być problem z tym kupowanym..

Chleb z maki żytniej

Część 1:   Jak zrobić zakwas

Należy przygotować dużą, czystą miskę. Następnie wsypujemy do niej 100g mąki żytniej i wlewamy 100ml letniej wody. Całość starannie mieszamy, aby powstało gęste ciasto, przykrywamy talerzem i odstawiamy na 24 godziny w ciepłe miejsce o temperaturze 29-30 stopni. Po tym czasie dodajemy kolejne 100g mąki i 100ml wody i odstawiamy na kolejne 24 godziny. W trzeciej fazie trzeba dodać 200g maki i 200ml wody i przez kolejna dobę zakwas powinien fermentować. Dopiero po ostatnim etapie z zakwasu można przygotować chleb.

Jednak 50-100g zakwasu odkłada się zazwyczaj i dodaje, jako zaczątek do nowego zakwasu, co przyspiesza namnażanie bakterii.Po odłożeniu do lodówki zakwas potrafi jeszcze przez jakiś czas aktywnie pracować i zwiększać swoją objętość, dlatego słoik powinien być przynajmniej 2 razy większy niż objętość zakwasu, który do tego słoika odkładamy. Słoik zakręcamy na tyle lekko, żeby ewentualny nadmiar gazów powstających w zakwasie miał swobodne ujście ze słoika.

Część 2:   Chleb żytni na zakwasie - przepis podstawowy

500g zakwasu żytniego

500g mąki żytniej

200ml wody

15g soli

Do miski z zakwasem wsypujemy mąkę wymieszaną z solą, następnie dodajemy wodę. Całość starannie mieszamy, początkowo łyżką, a potem ręką. Ciasto żytnie dosyć ciężko się miesza (słabsze roboty kuchenne nie dają sobie z nim rady), dlatego najlepiej mieszać ręką. Ciasto wkładamy do długiej formy keksówki (najlepiej kwasoodpornej) wyściełanej papierem do pieczenia. Ciasto powinno wypełniać formę do połowy wysokości lub nieco więcej.

Można dodać 2 - 3 łyżki otrębów lub ziaren słonecznika(!)

Zanim będziemy mogli upiec chleb, musimy pozwolić mu wyrosnąć. Dlatego wstawiamy formę z ciastem do piekarnika i włączamy go na ok. pół minuty w celu podniesienia nieco temperatury wewnątrz. Dzięki temu chleb będzie mógł szybciej rosnąć.

Czekamy aż ciasto podwoi swoją objętość. Wyrasta zwykle w czasie od 1 do 3 godzin, a czas wyrastania zależy głównie od mocy zakwasu. Jeśli na początku podgrzewaliśmy piekarnik, a po godzinie ciasto jeszcze nie wyrosło, to ponownie włączamy piekarnik na pół minuty i dalej czekamy. Nie należy przesadzać z podgrzewaniem, robimy to z wyczuciem.

Gdy ciasto już wyrośnie, wyciągamy je ostrożnie z piekarnika. Rozgrzewamy piekarnik do 220 stopni. Po rozgrzaniu piekarnika wstawiamy ponownie chleb i pieczemy przez 60 minut w trzech fazach:

1) Pieczemy przez 10 minut w 220 stopniach.
2) Zmniejszamy temperaturę do 200 stopni i pieczemy w tej temperaturze przez kolejne 10 minut.
3) Zmniejszamy temperaturę do 180 stopni i po 40 kolejnych minutach pieczenia wyciągamy gotowy chleb z piekarnika.

Zaraz po upieczeniu i wyjęciu chleba z formy przykrywamy go czystą ściereczką (taką jak do osuszania naczyń) i czekamy aż ostygnie. Przed przykryciem można go jeszcze spryskać lekko wodą w celu nadania mu połysku. Wtedy przykrywamy chleb po chwili, gdy woda odparuje.

Palce lizać!